
Taghawsa n seks tga tabou axatar g tmizar nnegh, d g tmazirt nnegh tgat bahra; Ait Dades ar suggurn seks is iga hchouma , ifuk ad ghifs ur nsawal ! Imka ur jun nzvri ar dghi awd yan umaray* negh aghmis* ad ghifs yara...
Illa yan u3qqid g umawal n seks s tmazight , ur ssingh ma s nra as t nttini !? sulgh ad ghifs snubcegh acku istuhmma..
ggudin anwa3 n seks illa gis :
_Win ger urgaz d tmttvut s itihal
-Win ger urgaz d tmttvut brra n itihal
_Win irgazen gratsen
_Win twtmin gratsent
_win ger ufgan d umudder(animal).
Seks sbab amzwaru itwkkin afgan aysiggel tamttvut as yawi igas tamghra..Maca is da skaren uqqan nsen (Sex) s imki dda tra?, aryaz ntta aytnbaden awd g usan , imka atnna Fadma 20 n isggusen aydgh ttahl: "Ussan imzwura n itihal zviln, macha izri day usggwas amzwaru iwhel uryaz, da ittali yuggez..".
Llan digh wiyyad ur ssinn is illa usudem d utvusen, tamttvut ur da akw d ttawi ighf nnes, sqsagh fadma xaf uyad tnna:" Mqqar tra tmttvut ad tger ills tssumm negh awd ad tali s afella n urgaz nnes ur da ttighey ad tsker achku tksudv i urgaz as yini tgit zund tamggant ..negh ichkka..". G tmnat ad illa yan lhadit n umazann n yakuc inna: "awer tqqum uqqan n imudar*aznat imazann" nanass ismunen nnes(sahaba) :" maygann imazann a yarqqas n rbbi?" inna asen tazallit n rbbi ghifs:" isudumen"...
Acku isudumen as trqqa tmttvut afad ad tawi ighf nnes zund imki da s tid ittawi urgaz..
Maca tigira degh, tasuta tamaynut nttat trzem kigan s tdlsa n wiyyad, kigan disen ar skarn uqqan nsen s tleli d urzzvum n la3qel lligh as nmlan imassen* n tghmsa d usawadv *zund television d internet, ar ittini Moh 5 n isggwasen ayddegh itahl: "Nekk d tmghart inu da nskar akw aynna nra, ur llint tiwttva(limites), da nsksiw nekk dids idlfilm n seks, ig nkcem s tmsreyt nnegh ar nskar imki lli nzra g lfilm; Izayd moh inna:" mqqar ssingh id lfilm n sex is iga haram at isksiw ufgan, macha ur ad ddugh s kan tmttvut adnin..tgayi tinu..".
Seks n brra n itihal ger urgaz d tsmunt nnes , idrus ur illi s kigan ammas n ighrman, acku g l3wayd d ddin iga lfdiht, ig illa ar tin nttafa s tufra g ixwrar*d g tidrwin ur izdighen, negh g idgharen g idrus udvar g igran; myassan akw medden, d tssudda tmazirt, awal n lfdiht da it teddu imki lligh iteddu wafa gw alim..
Kigan n trbatin iskaren seks brra n itihal , da skarent win ufella n tasmert*(lhzam) wahdut,win ddawas ur da tskar afad awer tyistigh negh ad tasi yan ucenti.
Azyyer n l3wayd xaf sex ar itkkwi icirran ad siggiln ma g n tffin rghayt n waman nsen, ar teddun s "dderb" g lql3a negh bumaln, s ghur tmgganin..
Arraw s ghur tmgganin ,ima tirbatin?
Nitnti da tsbarnt bahra ! ig ur sbernt ar tskarnt ger atsent ngh da kkatent tummizvt, imki dda skaren awd warraw m ghur ur llin iqariden n tmgganin..
Sex n brra n itihal ixwcen s tmadunin* iggudin isslagh urgaz itmttvut d tmttvut i urgaz acku ur da tggan "lkappot"; Ifukk ad isinn warraw is tamadunin n uqqan gant lxatar xaf tudert nsen: Sifilis d Sida, tamggarut ad tga tamadvunt ur itjjin ur i3riq ad tili g tmazirt acku uckandt tmgganin g tmdinin dda g tggudi wam ugadir igan tamzwarut d Casa d..d awer nttu is da ttackan imarrayen*irumin ula nitni ,gheyn ad d munn d tmadvunt a..
Seks n irgazen gratsen ar as nttini s tmazight tazvahut*(homosxualité) ,Azvahuten(homosexuels) tyassann,ur da bahra tffern ighfawen nsen, llan g matta usmmud*(àges) illan ,llan disen imzzvann ula iwssaren..
Seks illa s uzerf nnes ula ntta, itihal aygan adghar nnes n tidit, itihal ag illa uswunfu n twingimt d wul, inna urqqas n Rbbi (trg):"a ifddamen wanna digun igheyn aytahl itahl, wnna ur igheyn ar ittuzvum".
Ur illi l7ya g ddin..
AMAWAL:
*Amaray: ecrivain.
*Aghmis: journal.
*Amudder: animal.
*Arqqas n Rbbi: proféte.
*Imassen n usawadv: outils de communication.
*Tiwttva: limites.
*Ixwrar: maisons abondonnès.
*Tasmert: ceinture
*Tamadvunt: maladie.
*Imarrayen: touristes.
*Tazvahut: homosexualitè.
*Asmmud: âge.
Tighri n iskkiln:
Tv: ط
Q:ق
SV:ص
C: ch:ش
zv: z comme dans azvalim
gh: غ
x:خ
dv:ض
Illa yan u3qqid g umawal n seks s tmazight , ur ssingh ma s nra as t nttini !? sulgh ad ghifs snubcegh acku istuhmma..
ggudin anwa3 n seks illa gis :
_Win ger urgaz d tmttvut s itihal
-Win ger urgaz d tmttvut brra n itihal
_Win irgazen gratsen
_Win twtmin gratsent
_win ger ufgan d umudder(animal).
Seks sbab amzwaru itwkkin afgan aysiggel tamttvut as yawi igas tamghra..Maca is da skaren uqqan nsen (Sex) s imki dda tra?, aryaz ntta aytnbaden awd g usan , imka atnna Fadma 20 n isggusen aydgh ttahl: "Ussan imzwura n itihal zviln, macha izri day usggwas amzwaru iwhel uryaz, da ittali yuggez..".
Llan digh wiyyad ur ssinn is illa usudem d utvusen, tamttvut ur da akw d ttawi ighf nnes, sqsagh fadma xaf uyad tnna:" Mqqar tra tmttvut ad tger ills tssumm negh awd ad tali s afella n urgaz nnes ur da ttighey ad tsker achku tksudv i urgaz as yini tgit zund tamggant ..negh ichkka..". G tmnat ad illa yan lhadit n umazann n yakuc inna: "awer tqqum uqqan n imudar*aznat imazann" nanass ismunen nnes(sahaba) :" maygann imazann a yarqqas n rbbi?" inna asen tazallit n rbbi ghifs:" isudumen"...
Acku isudumen as trqqa tmttvut afad ad tawi ighf nnes zund imki da s tid ittawi urgaz..
Maca tigira degh, tasuta tamaynut nttat trzem kigan s tdlsa n wiyyad, kigan disen ar skarn uqqan nsen s tleli d urzzvum n la3qel lligh as nmlan imassen* n tghmsa d usawadv *zund television d internet, ar ittini Moh 5 n isggwasen ayddegh itahl: "Nekk d tmghart inu da nskar akw aynna nra, ur llint tiwttva(limites), da nsksiw nekk dids idlfilm n seks, ig nkcem s tmsreyt nnegh ar nskar imki lli nzra g lfilm; Izayd moh inna:" mqqar ssingh id lfilm n sex is iga haram at isksiw ufgan, macha ur ad ddugh s kan tmttvut adnin..tgayi tinu..".
Seks n brra n itihal ger urgaz d tsmunt nnes , idrus ur illi s kigan ammas n ighrman, acku g l3wayd d ddin iga lfdiht, ig illa ar tin nttafa s tufra g ixwrar*d g tidrwin ur izdighen, negh g idgharen g idrus udvar g igran; myassan akw medden, d tssudda tmazirt, awal n lfdiht da it teddu imki lligh iteddu wafa gw alim..
Kigan n trbatin iskaren seks brra n itihal , da skarent win ufella n tasmert*(lhzam) wahdut,win ddawas ur da tskar afad awer tyistigh negh ad tasi yan ucenti.
Azyyer n l3wayd xaf sex ar itkkwi icirran ad siggiln ma g n tffin rghayt n waman nsen, ar teddun s "dderb" g lql3a negh bumaln, s ghur tmgganin..
Arraw s ghur tmgganin ,ima tirbatin?
Nitnti da tsbarnt bahra ! ig ur sbernt ar tskarnt ger atsent ngh da kkatent tummizvt, imki dda skaren awd warraw m ghur ur llin iqariden n tmgganin..
Sex n brra n itihal ixwcen s tmadunin* iggudin isslagh urgaz itmttvut d tmttvut i urgaz acku ur da tggan "lkappot"; Ifukk ad isinn warraw is tamadunin n uqqan gant lxatar xaf tudert nsen: Sifilis d Sida, tamggarut ad tga tamadvunt ur itjjin ur i3riq ad tili g tmazirt acku uckandt tmgganin g tmdinin dda g tggudi wam ugadir igan tamzwarut d Casa d..d awer nttu is da ttackan imarrayen*irumin ula nitni ,gheyn ad d munn d tmadvunt a..
Seks n irgazen gratsen ar as nttini s tmazight tazvahut*(homosxualité) ,Azvahuten(homosexuels) tyassann,ur da bahra tffern ighfawen nsen, llan g matta usmmud*(àges) illan ,llan disen imzzvann ula iwssaren..
Seks illa s uzerf nnes ula ntta, itihal aygan adghar nnes n tidit, itihal ag illa uswunfu n twingimt d wul, inna urqqas n Rbbi (trg):"a ifddamen wanna digun igheyn aytahl itahl, wnna ur igheyn ar ittuzvum".
Ur illi l7ya g ddin..
AMAWAL:
*Amaray: ecrivain.
*Aghmis: journal.
*Amudder: animal.
*Arqqas n Rbbi: proféte.
*Imassen n usawadv: outils de communication.
*Tiwttva: limites.
*Ixwrar: maisons abondonnès.
*Tasmert: ceinture
*Tamadvunt: maladie.
*Imarrayen: touristes.
*Tazvahut: homosexualitè.
*Asmmud: âge.
Tighri n iskkiln:
Tv: ط
Q:ق
SV:ص
C: ch:ش
zv: z comme dans azvalim
gh: غ
x:خ
dv:ض